Proces odbierania obywatelstwa brytyjskiego jest proceduralnie niesprawiedliwy, stwierdził Sąd Apelacyjny
Proces odbierania obywatelstwa brytyjskiego jest proceduralnie niesprawiedliwy, stwierdził Sąd Apelacyjny
Odwołanie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie dotyczącej odebrania obywatelstwa zdaje się przyniosło odwrotny skutek, ponieważ Sąd Apelacyjny uznał, że proces odbierania obywatelstwa, w którym osoba zainteresowana nie ma możliwości przedstawienia swojego stanowiska wobec decyzji, jest proceduralnie niesprawiedliwy. Sprawa dotyczy Secretary of State for the Home Department v Kolicaj [2025] EWCA Civ 10. Moje omówienie decyzji Trybunału Wyższego w tej sprawie można znaleźć tutaj.
Tło sprawy
Pan Kolicaj, obywatel Albanii, przyjechał do Wielkiej Brytanii w 2005 roku i 5 lutego 2009 roku został naturalizowany jako obywatel brytyjski. W 2013 roku zawarł związek małżeński i ma czworo dzieci posiadających obywatelstwo brytyjskie. W lutym 2018 roku przyznał się do winy w sprawie związanej z usiłowaniem przeniesienia dochodów z przestępstwa z Anglii i Walii. Sąd Koronny uznał, że pan Kolicaj odegrał główną rolę w procederze prania pieniędzy, gdzie szacuje się, że około 8 milionów funtów zostało przeniesionych z Wielkiej Brytanii do Albanii. Został skazany na sześć lat więzienia, otrzymując 25% zniżki od kary ośmiu lat za przyznanie się do winy.
13 maja 2020 roku urzędnik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych przesłał ministrowi notatkę rekomendującą użycie uprawnień do odbierania obywatelstwa na mocy sekcji 40(2) ustawy o obywatelstwie brytyjskim z 1981 roku wobec osób winnych poważnych przestępstw zorganizowanych, przy czym użycie tych uprawnień miało być ograniczone do „najpoważniejszych i najbardziej medialnych przypadków”. Minister Spraw Wewnętrznych zaakceptował tę rekomendację. Wcześniej stanowisko zakładało, że poważne przestępstwa zorganizowane mogą prowadzić do odebrania obywatelstwa, ale nie było to regularnie praktykowane.
Procedura i decyzja
19 października 2020 roku Krajowa Agencja Przestępczości wysłała list z prośbą o odebranie obywatelstwa brytyjskiego panu Kolicajowi, przedstawiając szczegóły jego przestępstwa oraz życia rodzinnego. Decyzję o odebraniu obywatelstwa podjęto 22 stycznia 2021 roku na podstawie sekcji 40(2) ustawy o obywatelstwie brytyjskim z 1981 roku (tj. na podstawie tego, że było to „korzystne dla dobra publicznego”). Decyzja została doręczona panu Kolicajowi pół godziny po wręczeniu mu zawiadomienia, że jego status jako obywatela brytyjskiego „jest w trakcie rewizji”. Pan Kolicaj nie miał możliwości przedstawienia swoich argumentów przed podjęciem decyzji.
Orzeczenie Sądu Apelacyjnego
Sąd Apelacyjny stwierdził, że proces odebrania obywatelstwa brytyjskiego był niesprawiedliwy proceduralnie, ponieważ pan Kolicaj nie miał szansy przedstawić swoich argumentów przed podjęciem decyzji. Sąd zauważył również, że nowa praktyka Ministerstwa Spraw Wewnętrznych dotycząca natychmiastowego odbierania obywatelstwa, bez zapewnienia możliwości wcześniejszego odwołania, nie została odpowiednio udokumentowana ani opracowana.
Sąd podkreślił, że odbieranie obywatelstwa bez możliwości przedstawienia argumentów jest niezgodne z zasadami uczciwego procesu. Podczas ogłoszenia wyroku sędziowie zwrócili uwagę na brak procedur zgodnych z wymogami proceduralnej uczciwości i wezwali Ministerstwo Spraw Wewnętrznych do pilnych zmian w tej praktyce.
Wnioski
Sprawa pana Kolicaja unaocznia poważne problemy proceduralne w systemie odbierania obywatelstwa brytyjskiego. Jak zauważył sąd, Minister Spraw Wewnętrznych musi pilnie poprawić przejrzystość oraz zgodność z zasadami sprawiedliwości w procesach dotyczących obywatelstwa brytyjskiego. Brak takiej poprawy może prowadzić do dalszych wyroków unieważniających decyzje o odbieraniu obywatelstwa.
