Sprawa Roehrig a obywatelstwo brytyjskie

Odmowa zgody na odwołanie oznacza, że sprawa nie może być dalej rozpatrywana przez sądy i nie trafi do Sądu Najwyższego. Jest to rozczarowujący rezultat. Niniejszy krótki blog wyjaśnia, czego dotyczyła ta sprawa i jakie zmiany zaszły w wyniku jej rozstrzygnięcia.

Sprawa została wniesiona przez Projekt Rejestracji Dzieci jako Obywateli Brytyjskich (PRCBC) we współpracy z Garden Court Chambers i Landmark Chambers.

Czego dotyczyła sprawa Roehriga?

Sprawa Roehriga dotyczyła obywatelstwa osób urodzonych w Wielkiej Brytanii, których rodzice będący obywatelami UE korzystali z praw wynikających z traktatów, począwszy od 2 października 2000 r.

Między 1 stycznia 1983 r. a 1 października 2000 r. obywatel EOG lub obywatel Szwajcarii korzystający z praw do swobodnego przemieszczania się w Wielkiej Brytanii był uznawany przez Home Office za „osiedlonego”. Prawa do swobodnego przemieszczania się oznaczały, że wszyscy obywatele UE oraz ich rodziny mogli swobodnie przemieszczać się i mieszkać w Wielkiej Brytanii – co obowiązywało przed Brexitem. Oznaczało to, że dzieci obywateli EOG urodzone w Wielkiej Brytanii automatycznie nabywały brytyjskie obywatelstwo w tym czasie.

2 października 2000 r. Home Office zmieniło swoje stanowisko, uznając, że od tego dnia konieczne było posiadanie stałego pobytu lub nieograniczonego prawa do pobytu (Indefinite Leave to Remain, ILR), aby osoba była uznawana za „osiedloną”.

Następnie, jak wyjaśniono w tym blogu Free Movement, „Home Office zmieniło swoje zdanie na temat tego, jak działa prawo UE i jak wchodzi ono w interakcję z brytyjskim prawem o obywatelstwie”.

Kwestia sytuacji osób urodzonych po 2 października 2000 r. została poddana analizie w 2022 r. w sprawie R (Roehrig) przeciwko SSHD. Sprawa dotyczyła mężczyzny urodzonego 20 października 2000 r., którego matka, będąca obywatelką Francji, korzystała z praw do swobodnego przemieszczania się i mieszkała na stałe w Wielkiej Brytanii. Kiedy Roehrig złożył wniosek o nowy paszport, jego wniosek został odrzucony przez Home Office. Wysoki Trybunał orzekł, że dzieci urodzone między 1 stycznia 1983 r. a 1 października 2000 r. nie mogły być uznawane za „osiedlone” jedynie na podstawie faktu, że ich rodzice korzystali z praw do swobodnego przemieszczania się. Orzeczenie to ujawniło również, że Home Office nieprawidłowo stosowało prawo, wydając paszporty tym osobom.

Dlaczego Sąd Najwyższy odmówił zgody na odwołanie?

Sąd Najwyższy odmówił zgody na odwołanie w tej sprawie, popierając orzeczenie Sądu Apelacyjnego. Oznacza to, że sprawa nie będzie dalej rozpatrywana, a decyzja Sądu Apelacyjnego jest ostateczna.

Uznano, że matka Roehriga kwalifikowałaby się jako „osiedlona”, gdyby złożyła wniosek o potwierdzenie stałego pobytu lub ILR. Jednak brak takiego potwierdzenia oznaczał, że nie była uznawana za „osiedloną”, a jej dzieci nie mogły być uznawane za „osiedlone”.

Czy coś zmieniło się w wyniku sprawy Roehriga?

Tak. Pomimo odmowy zgody na odwołanie przez Sąd Najwyższy, sprawa Roehriga przyniosła pozytywny rozwój wydarzeń.

W wyniku sprawy Roehriga w Wysokim Trybunale rząd wprowadził British Nationality (Regularisation of Past Practice) Act 2023. 

Ustawa ta działa z mocą wsteczną (co oznacza, że ma zastosowanie do okresu sprzed jej wejścia w życie). Ustawa potwierdza, że osoby z krajów EOG, które mieszkały w Wielkiej Brytanii między 1 stycznia 1983 r. a 1 października 2000 r., były „osiedlone”. Potwierdza również obywatelstwo brytyjskie osób urodzonych w Wielkiej Brytanii, których rodzic był uznawany za osiedlonego na podstawie korzystania z praw do swobodnego przemieszczania się.