Zaleznosc finansowa w programie statusu osiedlenia.
W grudniu 2024 roku Sąd Apelacyjny wydał przełomowe orzeczenie w sprawie R (Ali) przeciwko Sekretarzowi Stanu ds. Spraw Wewnętrznych, które ma istotne znaczenie dla interpretacji zasad programu osiedleńczego UE (EU Settlement Scheme, EUSS). Sprawa dotyczyła odmowy przyznania statusu w ramach EUSS wnioskodawczyni, która ubiegała się o ten status jako członek rodziny swojej matki, obywatelki UE. Jej wniosek został odrzucony z powodu rzekomego niespełnienia wymogów kwalifikacyjnych, w szczególności braku dowodów na finansową zależność od matki. W momencie składania wniosku wnioskodawczyni była w separacji z matką i mieszkała osobno, co uniemożliwiło jej dostarczenie wymaganych dowodów zależności finansowej.
Tło sprawy:
Wnioskodawczyni, będąca obywatelką państwa spoza UE, złożyła wniosek o status w ramach EUSS jako członek rodziny swojej matki, obywatelki UE mieszkającej w Wielkiej Brytanii. Zgodnie z wymogami EUSS, osoby powyżej 21. roku życia muszą wykazać, że są finansowo zależne od obywatela UE, aby kwalifikować się jako członek rodziny. Ze względu na separację i brak wspólnego zamieszkania z matką, wnioskodawczyni nie była w stanie dostarczyć dowodów na taką zależność. W rezultacie jej wniosek został odrzucony przez Sekretarza Stanu ds. Spraw Wewnętrznych.
Postępowanie sądowe:
Po odrzuceniu wniosku, wnioskodawczyni złożyła skargę do Sądu Najwyższego, argumentując, że wymóg wykazania finansowej zależności jest niezgodny z postanowieniami Umowy o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE oraz Dyrektywy o prawach obywateli (Citizens’ Rights Directive). Sąd Najwyższy oddalił jej skargę, uznając, że wymóg zależności finansowej jest zgodny z prawem. Wnioskodawczyni odwołała się od tej decyzji do Sądu Apelacyjnego.
Orzeczenie Sądu Apelacyjnego:
Sąd Apelacyjny skupił się na interpretacji artykułu 23 Dyrektywy o prawach obywateli, który dotyczy prawa do pracy członków rodziny obywateli UE. Kluczowym zagadnieniem było to, czy dziecko obywatela UE, które ukończyło 21 lat i uzyskało prawo pobytu na podstawie zależności finansowej od rodzica, traci to prawo, jeśli podejmie pracę i przestanie być finansowo zależne. Sąd uznał, że zależność finansowa powinna być oceniana w momencie składania wniosku, a po jej ustaleniu, prawo do pracy ma pierwszeństwo nad wymogiem ciągłej zależności. Oznacza to, że wnioskodawczyni nie traci prawa do pobytu z powodu podjęcia pracy i uniezależnienia się finansowego od matki.
Znaczenie orzeczenia:
To orzeczenie ma istotne konsekwencje dla interpretacji przepisów EUSS, zwłaszcza w kontekście członków rodzin obywateli UE powyżej 21. roku życia. Sąd Apelacyjny podkreślił, że:
1.Ocena zależności finansowej: Zależność finansowa powinna być oceniana w momencie składania wniosku o status w ramach EUSS. Jeśli wnioskodawca w tym czasie jest finansowo zależny od obywatela UE, spełnia wymóg zależności, nawet jeśli później podejmie pracę i stanie się niezależny finansowo.
2.Prawo do pracy: Artykuł 23 Dyrektywy o prawach obywateli gwarantuje członkom rodzin obywateli UE prawo do pracy. Wymóg ciągłej zależności finansowej nie powinien ograniczać tego prawa.
3.Interpretacja przepisów: Przepisy EUSS powinny być interpretowane w sposób zgodny z prawem UE oraz postanowieniami Umowy o wystąpieniu, z uwzględnieniem praw podstawowych, takich jak prawo do pracy i prawo do życia rodzinnego.
Reakcje i komentarze:
Orzeczenie spotkało się z szerokim zainteresowaniem w środowisku prawniczym oraz wśród organizacji zajmujących się prawami imigrantów. Wielu ekspertów uznało je za krok w kierunku bardziej humanitarnej i zgodnej z prawami człowieka interpretacji przepisów imigracyjnych. Podkreślano, że decyzja ta może mieć wpływ na wiele podobnych przypadków, w których wnioskodawcy napotykają trudności w spełnieniu wymogu zależności finansowej.
Organizacje takie jak Duncan Lewis Solicitors, które reprezentowały wnioskodawczynię, wyraziły zadowolenie z orzeczenia, wskazując na jego znaczenie dla ochrony praw członków rodzin obywateli UE. Zwrócono uwagę, że decyzja ta może stanowić precedens dla przyszłych spraw i przyczynić się do bardziej elastycznego podejścia do wymogów EUSS.
