Konstruktywne zwolnienie – co to takiego?

Konstruktywne zwolnienie (constructive dismissal) to takie zachowanie (lub ciąg zachowań) pracodawcy, kiedy pracownik może zrezygnować z pracy, a mimo to twierdzić, że został zwolniony przez pracodawcę. Konstruktywne zwolnienie może byc statutowe (na podstawe s. 95(1)(c) Employment Rights Act 1996) lub common law – na podstawie zerwania wczesniejszej umowy przez pracodawcę. W praktyce różnica jest minimalna. Jakie zachowania mogą prowadzić do konstruktywnego zwolniania z pracy? Lista zachowań pracodawcy nie jest zamknięta i zależy od okoliczności. Kilka przykładów poniżej:  

• Jednostronne zmiany w kontrakcie wymuszone przez pracodawcę
• Częste i znaczne opóźnienia w wypłatach
• Odmowa płatnego urlopu
• Zawieszenie bez prawa do wynagrodzenia
• Dramatyczne zmiany w godzinach pracy, obowiązkach lub miejscu pracy
• Ignorowanie skarg pracownika
• Bullying
• Napastowanie seksualne
• Używanie wulgarnego języka w stosunku do, lub obecności, pracowników (chociaż nie we wszystkich okolicznościach)
• Niezasłużona, ostra krytyka w obecności współpracowników
• Niezapewnienie właściwych warunków pracy (np nadmierne obciążenie obowiązkami)
• Nieproporcjonalnie wysokie w stosunku do przewinienia sankcje dyscyplinarne
• Wszelki zachowania, które mogą zniszczyć zaufanie pomiędzy pracodawcą i pracownikiem
• inne (nie sposób podać pełnej i wyczerpującej listy przewinień, do których mogą posunać sie pracodawcy)

Aby udowodnić konstruktywne zwolnienie można również użyc szeregu drobniejszych zdarzeń lub zachowań pracodawcy (kropla, która przepełnia ‘czarę goryczy’). Pracownik w takiej sytuacji, jeśli chce dochodzić swoich praw za konstruktywne zwolnienie, powinien zrezygnować natychmiast. W przeciwnej sytuacji pracodawca może się bronić, twierdząc, że pracownika zaakceptował zmianę warunków pracy. Taki argument nie zawsze jednak zadziała (np. pracownik nie może zaakceptować stawki godzinowej, która jest niższa niż ta ustalona ustawowo.

W większości wypadków, gdzie ma miejsce zwolnienie konstruktywne, trybunał orzeka, że pracownik był zwolniony nie fair (unfair dismissal), co w konsekwencji może prowadzić do uzyskania odszkodowania. To czy tak się stanie, zależy również od stażu pracy i rodzaju wykonywanego zawodu (przedstawiciele niektórych zawodów nie posiadają prawa do złożenia pozwu za konstruktywne zwolnienie)