Zwolnienie z pracy - co robic?

Jeśli pracodawca ma zamiar zwolnić Cię z pracy, jest zobligowany prawem do wdrożenia pewnych procedur, aby zapewnić uczciwość całego procesu. Upewnij się, że znasz swoje prawa w tej sytuacji.

Zwolnienie następuje również wtedy, gdy pracodawca nie przedłuża Twojej umowy o pracę, kończąc tym samym waszą współpracę. Aby to zrobić, musi przestrzegać właściwej procedury zwolnienia.

Wiele różnych działań ze strony pracodawcy liczy się jako zwolnienie. Niektóre są bardziej oczywiste niż inne. W jaki sposób pracodawca może Cię zwolnić:

• kończąc Twoje zatrudnienie,
• nie przedłużając umowy na czas określony po jej zakończeniu
• redukcja (w tym dobrowolna)
• uniemożliwiając Ci kontynuację pracy, co prowadzi do rezygnacji (jest to znane jako wymuszone zwolnienie)
• sprawiając, że czujesz się tak, jakby najlepszym rozwiązaniem było zwolnienie się
• zmieniając warunki pracy, mimo że nie jest to dozwolone przez umowę
• nie pozwalając wrócić do pracy po urlopie macierzyńskim
• zakazując powrotu do pracy po akcji protestacyjnej (strajk)

Niezależnie od formy zwolnienia, w większości przypadków pracodawca powinien skorzystać z okresu wypowiedzenia. Jeśli nie jest to określone w umowie o pracę, prawo określa minimalne ustawowe okresy wypowiedzenia, których pracodawca musi przestrzegać, w zależności od tego, jak długo pracowałeś.

Jaki jest minimalny okres wypowiedzenia z pracy w UK?

Minimalne okresy wypowiedzenia są uzależnione od stażu pracy dla danego pracodawcy i wynoszą:


• Mniej niż miesiąc – brak okresu wypowiedzenia
• Miesiąc lub więcej – tydzień
• Dwa lata lub więcej – dwa tygodnie
• Każdy kolejny pełen rok pracy – dodatkowy tydzień za każdy pełen przepracowany rok, maksymalnie 12 tygodni

Powyższe okresy to minimalne okresy, określone w ustawie. Pracodawca za pomocą umowy o prace może wyznaczyć dłuższe okresy wypowiedzenia z pracy.

Należy pamiętać, że pracodawca może Cię zwolnić bez zachowania okresu wypowiedzenia w przypadku, gdy popełnisz poważne wykroczenie.

Poważnym wykroczeniem jest, popełnienie poważnego przestępstwa, takiego jak przemoc fizyczna wobec współpracownika lub kradzieży mienia firmy. W takiej sytuacji pracodawca może natychmiast zwolnić cię z pracy i nie musi utrzymać zatrudnienia za pośrednictwem okresu wypowiedzenia. Musi on jednak nadal przestrzegać sprawiedliwego procesu w osiągnięciu tej decyzji.

Powody zwolnienia

Aby Cię zwolnić pracodawca musi mieć do tego dobry powód i musi trzymać się odpowiednich procedur.

Istnieje wiele powodów, którymi pracodawca może uzasadnić zwolnienie. Potencjalnie sprawiedliwe powody to:

• Nie jesteś w stanie wykonywać swojej roli prawidłowo – na przykład, nie jesteś skuteczny i nie wykazujesz żadnych oznak poprawy pomimo szkoleń i pomocy.
• Cierpisz z powodu choroby, która uniemożliwia Ci Twoją pracę – Twój pracodawca, co prawda, musi najpierw rozważyć możliwe zmiany, które odpowiadałyby Twoim potrzebom, oraz dać Ci szansę na rehabilitację. Jeśli natomiast stałeś się niepełnosprawny z powodu choroby lub wypadku, Twój pracodawca może Cię zwolnić tylko w przypadku, jeśli ta niepełnosprawność zupełnie uniemożliwia Ci wykonywanie pracy – w innym przypadku taka sytuacja może być potraktowana jako dyskryminacja
• Twój etat jest likwidowany – jest to znane jako redukcja. Pamiętaj jednak, że jeśli w Twojej firmie jest więcej podobnych etatów, ale nie wszystkie są likwidowane, to pracodawca musi przeprowadzić procedurę wyboru osoby do zwolnienia. Nie zachowanie tej procedury może być złamaniem prawa
• Dopuściłeś się poważnego wykroczenia, takiego jak przemoc fizyczna, kradzież lub pojawienie się w pracy pod wpływem alkoholu. W takich przypadkach, będziesz musiał stawić czoła natychmiastowemu zwolnieniu – czyli zwolnieniu bez okresu wypowiedzenia.
• Twój pracodawca nie jest już w stanie Cię zatrudnić bez naruszenia prawa – na przykład, jeśli pracujesz na stanowisku zaufania społecznego, a jesteś karany, lub wykonywanie zawodu wymaga specjalnych uprawnień, które utraciłeś
• Dalsze zatrudnienie jest fizycznie niemożliwe – na przykład, fabryka w której pracujesz spłonęła.
• Każda inna istotna przyczyna uzasadniająca to że pracodawca nie może Cię zatrudniać.

Niesłuszne zwolnienie

Jeśli zostałeś zwolniony, lecz pracodawca nie miał do tego dobrego powodu, albo nie zastosował właściwej procedury zwolnienia, możesz rozważyć rozpoczęcie procedury prawnej o odszkodowanie za niesprawiedliwe zwolnienie (unfair dismissal).

Aby uzyskać więcej informacji na ten temat, w tym jak rozpoznać niesprawiedliwe zwolnienie i co zrobić, jeśli padłeś jego ofiarą, zobacz nasz przewodnik dot. nieuczciwych zwolnień.

Wymuszone (constructive dismissal i bezprawne zwolnienie (unfair dismissal)

Jeśli zrezygnowałeś z pracy, ale czujesz się tak, jakbyś został zmuszony to zrobić, ze względu na okoliczności w miejscu pracy, mogłeś paść ofiarą wymuszonego zwolnienia. Takie ma miejsce, gdy pracodawca sprawia, że warunki pracy są tak nieznośne, że czujesz, że nie masz innego wyboru, jak tylko się zwolnić.

Inną formą zwolnienia jest “bezprawne zwolnienie”, które ma miejsce wtedy, gdy pracodawca naruszył umowę ze względu na sposób lub przyczyny, dla których Cię zwolnił.

Oba te przypadki mogą potencjalnie pozwalać na wniesienie roszczeń wobec pracodawcy – odwiedź naszą stronę na temat wymuszonego i bezprawnego zwolnienia z pracy, aby dowiedzieć się więcej.